اخبار حوزۀ فرهنگ و هنر

معرفی شماره 113 مجلۀ اطلاعات حکمت و معرفت

شماره 113 مجله اطلاعات حکمت و معرفت با موضوع «فلسفه معماری: پدیدارشناسی مکان 2» منتشر شد. شماره پیشین این مجله به «فلسفه معماری: پدیدارشناسی مکان 1» اختصاص داشت. این دو شمارۀ پیاپی با نگاهی فلسفی و البته با رویکرد پدیدارشناختی معماری را بررسی می کند. ارتباط معماری با انسان تا جایی است که دبیر دفتر ماه این شماره، منیره پنج تنی در سر مقاله اش نوشته است که ما خود را به واسطۀ مکان تجربه می کنیم. شاید بتوان گفت تجربه تن و بدن به واسطۀ حس مکان، یکی از فلسفی ترین نقاط عزیمت برای اندیشیدن به معماری و مسئلۀ مکان باشد.او همچنین در شماره نخست این مجموعه از یوهانی پالاسما پدیدارشناس و معمار هلندی نقل می کند که « ما از طریق شهرها و ساختمان هایمان، جهان ساخته شده مان را می شناسیم و به یاد می آوریم که کیستیم و به کجا تعلق داریم.» آنچه پنج تنی در سخن دبیر تأکید کرده این است که « به بیانی بسیار ساده و کوتاه، پدیدارشناسی توأمان فلسفه و روشی است که به بررسی ماهیت یا ذات پدیده ها می پردازد؛ یعنی بررسی و کاوش آن چیزی که چیزها را به آن چه هستند، تبدیل می کند.» بر این اساس و با تأکید بر پدیدارشناسی به عنوان روش، در دفتر دوم این مجموعه به بحث های روشی پدیدارشناسی بیشتر پرداخته شده است. دفتر ماه شماره 113 مجله اطلاعات حکمت مشتمل بر نُه مطلب است. اولین نوشتار گفت و گویی است که منیره پنج تنی با دکتر یزدان منصوریان، متخصص روش های پژوهش کیفی انجام داده است. در این گفت و گو کاربرد پدیدارشناسی را به عنوان یک «روش پژوهش کیفی» در حوزه های مختلف مانند روان شناسی، علوم تربیتی، علوم اجتماعی، مردم شناسی، علوم پزشکی، پرستاری و در نهایت هنر و معماری بررسی می کنند و در پی تأکید بر این نکته هستند که  پدیدارشناسی مرزهای فلسفه را در نوردیده و اکنون به عنوان یک روش پژوهش از سوی پژوهشگران رشته های مختلف استفاده می شود. یکی از پرسش های اصلی در این گفت و گو این است که اگر شخصی بخواهد پژوهشی به شیوه پدیدارشناسانه انجام دهد، آیا پس از مطالعۀ آثار فیلسوفانی چون هوسرل، هایدگر و … می تواند چارچوبی برای پژوهش در اختیار داشته باشد؟ یا خیر؟ در نوشتار دوم علی بابایی در گفت و گو با خانم دکتر زهره تفضلی نقش زبان در شکل گیری اندیشۀ معمارانه و جایگاه معماری را در اندیشۀ گادامر بررسی کرده است. سومین مقاله به قلم امیرمسعود دباغ با عنوان «خوانش معماری از منظر نشانه شناسی»، نشانه شناسی را به عنوان روشی برای قرائت، نقد و تحلیل و معناسازی معرفی می کند. مقالۀ چهارم به قلم دکتر فاطمه (مائده) صانعی، به رویکرد سنت گرایان در معماری اختصاص دارد. صانعی نخست مفاهیم و اصول کلی هنر را در چشم انداز سنت گرایان معرفی می کند و سپس کاربست این مفاهیم و اصول را در قلمرو معماری با نمونه نشان دهد.  مقاله پنجم با عنوان «بازنگری نقادانه ای بر سرشت پیچیدۀ مکان» بخش دوم مقالۀ خانم دکتر ورونیکا اینگ است که دکتر ویدا نوروز برازجانی ترجمه کرده است. مولف در بخش نخست اين مقاله که در دفتر یکم این مجموعه منتشر شد، مولف به بررسی معناي بي­مکاني و فقدان مکان در دو بخش “مفهوم بي­مکاني” و “بی­مکانی در معماری” پرداخته و سپس مبحث توصيف مکان را در چهار بخش مورد بازبينی قرار داده است که دو بخش آن با عنوان “مکان به­عنوان سازه­اي اجتماعي و فرهنگي” و “دگربودگی مکان” در شماره­ی پيشين ارائه شد. مقالۀ  ششم باعنوان «تجربه زیباشناختی و ابژۀ زیباشناختی» ترجمۀ مقدمۀ کتاب برجستۀ «پدیدارشناسیِ تجربۀ زیباشناختی» به قلم «میکل دوفرن» است که حسین کاظمی از انگلیسی برگردانده است. بخش نخست این مقاله در شماره پیشین منتشر شد. در مقالۀ هفتم اوا مهدلیکوا به نسبت میان سوژه و فضا می پردازد و بر تجربۀ فضا به عنوان یکی از ضروری ترین و طبیعی ترین تجربیات وجود آدمی تأکید می کند؛ این مقاله را با عنوان «در جست و جوی تجربیات جدید بدن به واسطۀ فضا: نسبت میان سوژه و فضا» مهرداد پارسا ترجمه کرده است. «ژاک دریدا و سیاست معماری» به قلم فرانچسکو ویتاله و ترجمۀ پویا ایمانی، هشتمین مطلب دفترماه را تشکیل می دهد. دریدا، معماری را «آخرین دژ متافیزیک» نامیده است و واسازی معماری را ضروری می داند. مولف در این مقاله می کوشد، ارتباط این موضوع را با مفهوم امر سیاسی نزد دریدا یعنی «هستی- مکان- سیاست»  تبیین کند. آخرین مطلب دفتر ماه شماره 113 مجله اطلاعات حکمت و معرفت، مقاله ای است به قلم دیوید سیمون، با عنوان «پدیدارشناسی، مکان، محیط و معماری» که زهرا نجفی آن را ترجمه کرده است. دیوید سیمونِ جغرافیدان و پدیدارشناس در این مقاله ابعاد کیفی پدیدارشناسی را به ابعاد کمی پژوهش های پوزیتیویستی رایج اضافه می کند. بخش دوم این ماهنامه با عنوان «گنجینه مخطوطات» مشتمل بر بخش دوم مقالۀ «نجوای سبکروحان» به قلم مرضیه سلیمانی است. بخش ادب و هنر این مجله دربردارندۀ مقالۀ نشان شناسی و شمایل شناسی به قلم ووادیسواف تاتارکیویچ با ترجمه سید جواد فندرسکی است. تاتارکیویچ در این مقاله بر نظر اندیشمندان رنسانس دربارۀ نشان شناسی و تفسیر نشانه ها متمرکز است.  بخش بعدی مجله با عنوان اندیشه و نظر مشتمل بر دو مقاله است: «تحولات فکری و مذهبی اروپا در آستانه قرون وسطی به قلم پاتریسیا بریل و ترجمه و تحقیق محمد جواد محمدی»؛ همچنین «هورقلیا:«عالم مثال» یا عالم صورت های مثالی و ادراک خیالی» نوشتۀ هانری کربن و با ترجمه انشاءالله رحمتی. دو بخش پایانی صد و سیزدهمین شماره ماهنامه اطلاعات حکمت و معرفت به کتاب و گزارش اختصاص دارد. در بخش کتاب منیره پنج تنی در گفت و گو با حشمت الله انتخابی، معماری ایران را در آثار اوژن فلاندن نقاش بررسی کرده است و کتاب های متعددی مربوط به حوزۀ پدیدارشناسی به عنوان یک روش پژوهش کیفی و همچنین معماری را معرفی کرده است. در آخرین بخش مجله منوچهر دین پرست به گزار وقایع یک ماه اخیر ایران در حوزۀ اندیشه می پردازد.

 

منبع خبر: خبرگزاری مهر

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *