سلسله جلسات فیلم بستری برای تفکر

نقد و بررسی کوتاه فیلم بازگشت آندری زویاگنیتسف روسی

دومین جلسه نقد فیلم موسسه را با فیلم بازگشت به کارگردانی آندری زویاکنیتسف روسی به مباحثه خواهیم نشست.علت انتخاب این فیلم بررسی سبک رئال و عناصر سازنده آن می باشد. آنچه مسلم است رسالت اولیه ای که سبک رئال بر خود حمل می دارد بیان و روایت به صورتی است که گویا شخص در زندگی با آن روبرو شده و در واقع در برخورد با عناصر سازنده فیلم تناقضی با زندگی و وقایعی که در دنیای خارج ذهن (بدون هیچ دخل و تصرفی از طرف انسان) جاری می باشد مشاهده نمی نماید. دوربین راوی و بیانگر آنچه که رخ داده است می باشد و نه چیز دیگری. این طرز تلقی از سبک رئال که هسته اولیه آن را تشکیل می دهد در واقع صورتی از فیلم های مستند یا فیلم هایی است که با طرح داستانی واقعی و ساختار فیلمی با میزانسن های منطبق بر زندگی روزمره شکل می گیرد و پا را فراتر از یک رویت واقعی نمی گذارد. پس از رشد این سبک و تلقی از رئال، فیلم سازان پا را فراتر از این می نهند و سبک رئال را در برخورد با سوژه وموضوع به گونه ای به تصویر می کشانند که گویا واقعیت و یا درک از یک هویت یا عینیت خارجی چیزی جزآنچه  آنها به تصویر می کشند نخواهد بود و در واقع تصویر، انسان را دعوت به درکی درست و واقعی تر از یک شی یا حس یا معنا فرا می خواند و رئال را به واقعیتی فراتر از درک کنونی انسان از عوامل محیطی و درونی شخص مخاطب جلوه خواهد داد.

از جمله عوامل و تکنیک هایی که باید در یک فیلم رعایت شود که فضای آن را در حد و مرز رئال حفظ کند می توان به زاویه دید دوربین ( معمولا بصورت قائم  بر موقعیت) همچون دید یک ناظر حقیقی، پرهیز از عناصر خیالی غیر قابل تجربه د زندگی و حفظ حد و مرزهای زبانی و داستانی در رخدادهای واقعی می باشد.

فیلم بازگشت در فضایی رئال از لحاظ داستان و روایت تصویر در مواقعی پا را فراتر می نهد و تصویری ارائه می دهد که شاید از زاویه نگاه انسان قابل دید نباشد. کارگردان در مواقعی از این شکستن حدود و مرز استفاده می کند که در واقع می خواهد درک و القای حس بهتری را به بیننده ارائه دهد و لذا به دنبال درک بهتری از واقعیت و القای حس آن لحظه و موقعیت به بیننده می باشد. این فیلم فاقد دیالوگ های قوی بوده و بیشتر بر محور روایت تصویر و القای احساسات از طریق بازی خوب کاراکترهای فیلم و فیلمبرداری فوق العاده می چرخد. البته فضای نمادین فیلم (مثل کندن گودال توسط پدر در خانه مخروبه و پیدا کدن طعمه کرم در همان گودال جهت ماهیگیری – کشیدن جسد پدر بوسیله شاخه های درخت- مدفون شدن پدر در آب و …) انسان را به تعمق بیشتر در مورد فیلم فرا می خواند. از جمله نکات دیگر فیلم حفظ حد و مرز رئال بصورت کاملا حرفه ای است که  گویا انسان در دنیای واقعی هم نمی تواند دنیا را به این ملموسی حس کند. از جمله عواملی که در این امر موثر بوده زاویه دید و کادربندی بسیار حرفه ی فیلمبردار و استفاده از فیلتر رنگی جهت فیلمبرداری و توالی درست سکانس ها از لحاظ رخداد وقایع در فضای رئال می توان اشاره کرد.

علی امید قائمی

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *